Süsen İris
Çok yıllı olan bu bitkiler yumru veya yassı yumru kökleri vardır .İki yüz'den fazla çeşidi var ve Park bahçe , dere kenarları , doğada kolaylıkla yetişir , bakım gerektirmeyen çiçeklerdir. Bazı türlerin genetiği değiştirilmiştir. Fosillerde yapılan incelemelerde 80 milyon yıl öncesine kadar bu bitkilerin yasamış olduğu kanıtlanmıştır. Bulunduğu ortamda uzun yıllar yasayabilir.
En önemli tüketim alanın parfüm sektörüdür köklerinde elde edilen bu kokular çok aranan kokulardan dır . « Florence iris » . Alman Süseni en önde gelenidir ve İtalya ve Fas’ta bu amaçta yetiştirilir . 1550'ler in Fransa’sında 2.Henri'nin karısı Catherine'nin katkıları ile bu koku oluşturulmuştur , kraliçenin armasında da Süse’nin sembolü bulunmaktadır. 1700’lü yıllarda kök kısmi havandan dövülüyor sonra ince bir elekten elendikten sonra kalan tozları saçlarda kullanırlardı. Bu şekilde mis kokular yayılırdı . Günümüzde ise halen şampuan ve kozmetik sektöründe kullanılmaktadır.
Süsen’in çoğalması çok kolaydır, kendi Köklerinden sürgü yaparak çoğalır , boğumlar dan alıp başka bir yere ektiğinizde orada filizlenir , ayrıca yaz sonlarında parmak kalınlığında içi tohum dolu kapsüller verir , bu kapsüller içindeki Süsen tohumlarının uzun süre yaşamasını sağlar , öğle ki aradan bir yılda geçse kapsülün içindeki tohum gün ışığına kavuştuğunda filizlenerek çıkacak şekilde korunur . Su Süseni batmayan kapsüllerin sayesinde dere veya akarsularla beraber uzun yollar kat eder .
Tarihte , Mısırda Firavun zamanında kutsal bir çiçek sayılır , Romalılar , Avrupa krallıklarında bazı bayrak , flama veya yerel aşiretlerin bayrakların simgesi olmuştur, tekstil motiflerinde , Mimari yapılarda , sanat resimlerde de motif olarak çok kullanılmıştır.
Süsen çiçek dilindeki anlamı nedir ? Mesaj , ileti anlamındadır. Çok güzel çiçekler veren Süsenler her bahçede olması gerekir , özellikle bakimi zor olan bahçelerde fazla zamanınızın olmadığı bahçelerde , bahçe köşelerini değerlendirmek için , atik ve pis suların geldiği yerlerde (Su Süseni) atık sularını filtreleme özelliğinden dikilmesini önerilir .
Bazı görkemli irisler (Süsenler ) şunlardır : Alman Süseni (Iris Germanica) ; Bismarckiana Süseni ( çiçeği çok ilginç taç yapraklar beyaz diğer irisler gibi ama çanak yaprakları ise büyük motifli (damalı) kahverengi tonundadır , küre seklinde ortadan içe doğru hurimsi şişkin bir yapısı vardır) . Rus Süseni (Tigrida ) ; Ensata Süseni ( üçlü sıradan süsen çiçeğini beyaz iricesi ama aralarında boşluk yok taç yapraklar dalgalı bukle fuşia renginde ) ; Orientalis Süseni (üçlü kombine sari krem renginde veya beyaz sari tonları , taç ve çanak yapraklar ince uzun parmak gibi yere paralel ama ucu aşağıya doğru dil seklinde devam eder. Çok rastlama sakta Orta Anadolu ve Güney Anadolu'ya özgüdür) , Milesii Süreni ve Wattii Süsenide güzel olan Sürenlerdendir.
