Zinia çiçeği veya zinnia çiçeği Türkçesi Kirli hanım çiçeği .... Türkçe'mizde yine güzel bir çiçeğe tuhaf bir isim konulmuş ... Zinia çiçeği 20 den fazla çeşitleri vardır , Papatyagiller ailesindendir , Doğal ortamda kurak çayırlarda bulunur Orta Amerika kıtası ana vatanı sayılır (keşif edilen 1750 li yıllarda Meksika da doğal ortamda keşif edilmiştir) , Özellikle uzun sapı ve renk çeşitliliği ile göz kamaştırıcıdır , bir çok rengi vardır ve ülkemizde çiçekçi ve peyzajcılardan temin edebilirsiniz , fidan olarak satılmaktadır , Zinnia çiçeği olarak söylemeniz yeterlidir, İyi bakıldığında bir daldan altı , yedi çiçek alınabilir , mevsimlik olan bu çiçekler yaz sonunda tohumlarını alarak gelecek yılda ekebilirsiniz , Güneşli veya yarı güneşli yerleri sever , bir dal çiçek yaprakları ve çiçekleri ile 30 cm çapında bir alanı kapatır , İyi bakıldığında 5 -6 cm kalınlığında çiçeği olur . Yaz ortasında kuruyan çiçekleri budayarak daha genç ve görünümü daha güzel durur , yaz sonunda yaprakları renk değiştir (lekelenir , külleme olabilir) dolayısıyla sökülür ve yeni çiçek ekmekte fayda vardır. Kendi bahçeniz var ise ayı yerde sökülmeden kalabilir , gelecek yıl oradan tekrar çıkar .
Kelebekleri çok seviyorsanız bu çiçek tam size göre , kelebeklerin çok sevdiği çiçeklerdendir . O kadar ki çok yakına gelseniz bile kaçmazlar , fotoğraf çekmek için çok iyi bir fırsat olur .
Çiçeğin ismi Alman bir botanik ve anatomist olan Johann Gottfried Zinn 'e adfen nam edilmiştir . J.G. Zinn anavatı olan Meksika'da bu çiçekleri inceleyip tohumlarını çantasına koymaktaydı , bu sırada bir hırsız tarafında darp edilip çantasını çalıp , ama içerisinde sadece çiçek tohumları olduğunu gördüğünde -" Bu adam deli , kafayı yemiş " olduğunu düşünerek onu rahat bırakıp gitmiş , Hikaye o kadar ilginçtir ki arkadaşı tarafından bu çiçeğe ismi atıf edilmiştir Zinnia ....
Tohumlar Mart -Nisan aylarında ekilir , fideleri Mayıs - Haziran da bahçeye ekilir . yirmi cm aralıklarla ekilir , Normal bahçe toprağında veya teknik terimlerle asidik , alkalit , nötr topraklarda yetişir , Toprağın nemli olması iyi olur ama çamurlanmaması şartı ile , Önemli uyarı : Sulamayı kesinlikle üsten yapmayınız yaprakları su değdiğinde , külleme , yaprak sararması ve yanığı oluşabilir ; bu nedenden damlama sistemi ile yapılması en doğru şekilde olur .
Bitlenme , sülük ve akarlar da bitkinin hastalanmasına neden olur ,
Sıraca otugiller familyasındandır. Kimi araştırmacılara göre Lamiales ( Bağayarpağıgiller den .)
Aromatik kokulu çok yıllı otsu bir bitkidir . Genelde Nakkaş sarmaşığı veya otu kayaların üstündeki topraklarda veya kaya diplerinde , eski yarı yıpranmış duvarlarda rastlarız fakat çiçekleri küçük olduğundan güzelliği gözden kaçırıyoruz sadece ot olarak görüyoruz . Yaprakları yuvarlak veya yuvarlağa yakın çiçekleri yoğun olarak , mor veya fuşia açık/koyu tonlarında dır , ortası sarı lekelidir . çiçeği üst iki tacı motifli olup alt üç tacı sade renktedir .
Güney Avrupa ve Asya ana vatanı ama bütün Avrupa ve ülkemizde genelde güney de ve bazı diğer bölgelerde rastlanır.
Çiçeklenme Nisan , Mayıs tan Kasım a kadar olur , Akdeniz kıyılarında Şubat ortaları Martta çiçeklenir. Çiçekler polen yolu ile döllenir ama çiçekler hem dişi hem erkek şeklinde olur (Hermafrodit ) . Tohumların dağılımı püskürtme yöntemini kullanır , bulunduğu yerden yirmi otus santimetre ileriye püskürterek yayılır .
Otsu bir bitki olan Loğusa otu üç yüz den fazla türü vardır . Çiçekleri birbirinden farklıdır . Yunan botanikçi Dioscorides Pedanius Türkiye'de Skoridos olarak bilinen hekim , farmakolog , botanist . (Bu arada Skoridos Rama İmp. zamanında Anadolu'da Adana civarında yaşamıştır.) ismini vermiştir Aristo- Mükemmel ve Lokhia - Doğumda yatış anlamındadır. Çok ağıt toksik etkisi vardır ve aristoloşik asidinden dolayı kansorojen olarak değerlendirilir ve böbreklere ağır etkiler yapar (Aristolochia Clemantitis )
Tarihte Teofrast (Theophraste) Bitkiler tarihi kitabına göre , bitkinin rengi , kokusu , tadı , tıbbi etkileri , kullanma şeklini ve muhafazasını anlatmıştır. Bitkini yapısını detaylı bir şekilde anlatmıştır. Bitki türüne göre boyları bir kaç santimetre den bir , iki metre ye kadar uzayabilir , Bazıları tırmanıcıdır, ve kökleri yumru veya salkım şeklindedir . Tohumları kapsül içerisindedir . Akdeniz etrafı sıcak bölgelerde vede nadiren akdeniz üstü orta soğukluktaki ülkelerde de görebiliriz . Doğal artamında genelde ormanlarda yaşar , istilacı bitkilerden sayılır bazı çeşitleri kapladığı bitkiyi boğar (yaşam alanın kısıtlar ) hatta Aristolochia Littoralis cinsi bazı türleri tırtıl ve kelebekleri zehirler . Ancak bir çoğu da kelebelleri kurtarıcısı sayılı çünkü tırıl iken bu bitkilerle beslenenler düşmanlarına karşı zehirli bir hal alır ve yaşamları tehlikeye girmez . Güveler de bu bitkiden faydalanır .
Gülgiller ailesinden olan spire orta boy çalı yarım metre ile 2 metre arasında boy alan bir bitkidir. Yüz den fazla çeşiti vardır. Genelde beyaz çiçeklidir ayrıca pembe ve tonlarında bulunur ve ilkbahar da veya yazın çiçeklenir . Yunca "sarılmış , rurolanmış" ve bundan spiral dan spire kalmış . Her türlü toprağa adapte olur , eksi onbeş dereceye kadar dayanır. Dolayısıyla yaprak döker çiçekleri toplu bir şekilde yayvan veya topluca olur , Nizan ayında en çok çiçeklendiği dönemdir vede oldukça göz alıcıdır. Kesme çiçek olarak kullanılabilir ayrıca park bahçe çit yapma , boşluk doldurmada rahatlıkla kullanılır .
Mor Salkim
, çin mor salkimi , wisteria sinensis ,
Glycine , Glicina ; Visteria , Blauregen chinesischer ;
Çin mor
salkımı 10-15 metre uzayabilen tırmanıcı bir bitkidir. Anavatanı Çindir ; Ağaç
gövdelidir. Çiçekleri yapraklarından
önce çıkar ve üzüm salkımı gibi asağıya doıru sarkıktır , bu salkımlar 30-40 cm
ye kadar uzayabilir ve de mis kokuludur .Rengi eflatun ve tonları , mavi ,
beyaz rengindedir . Çiçekler dıştan en koyu rengi içe doğru renk tonu açılır
beyaz renge döner . bazıları ise ortası sarıdır .
Mor salkım
ilkbaharın ilk müjdeleyen bitkilerindendir , özellikle çiçekleri bakımından
oldukça dikkat çekici ve gösterişlidir . uzun süren bu çiçeklenme sırasından
yayaş yavaş yaprakları ortaya çıkar ve bir ay içerisinde bitkiyi kaplar . Mor salkım senede iki defa çiçek verir , İkinci çiçeklenme dönemi yaz
sonu sonbahar başlangıcıdır , fakat yapraklarından dolayı kendini pek belli
ettirmez , ancak siz ve benim gibi çiçek severler bu çiçekleri fark
eder . Mor salkım tohumları , fasulye gibi , içinde tohumları olur , Dört , beş adet olan bu tohumlar yassı ve yuvarlak
hatlıdır.
Mor salkım
veya wisteria uzun ömürlüdür . 150 yıl yasayanlar tespit edilmiştir . genelde
park ve bahçelerde ama 1800 yıllarda Avrupa’ya gelen bu bitki şatolarda ,
malikanelerde , resmi devlet binalarında
, özel bahçelerde yetiştirilmiş ve binanın yakınlarına dikilen bu
bitkiler yapının şeklini alarak büyür . Sarmaşık seklinde uzayan bu bitki o kadar sağlam ki birçok
prensin , prensesin odasına gitmesine aracı olmuştur .
Mor salkım
toksik bir bitkidir , tohumları yenilmemelidir , ayrıca at, keçi , koyun sığır gibi hayvanların yaprakların yemesi neticesinde iki veya üç gün süresince şiddetli yanma hissi verir , hayvanları zor durumda bırakır . Yaprakları yeğen hayvan yemeden içmeden kesilir .
Mor salkım
ekonomiye katkısından ziyade tamamen güzelliğinden dolayı tercih
edilmektedir. Bitki genelde çit yapmak , bir
duvarın üzerine kamufle etmek için , bir villanın veya bir binanın üzerine
ağdırılarak çirkin görünen yapıları kamufle etmekte kullanılır , ayrıca
çardakların üzerine , ardıç veya diğer dekoratif
ağaçların üzerine ağdırılarak güzel bir renk vermesi sağlanır ; bazi şehirlerde avenu veya büyük caddelerde
süslemek için …. Yani her türlü bahçe , şehir , parklarda kullanılabilir .
Çiçeğini şekli rengi kokusu ile salkım şeklinde sıralanması benin için mor salkım en favori
çiçekler arasında yer alır . Çiçeklenmesi uzun
zaman almaktadır . bir fidan iki ; üç seneden on
seneye kadar çiçeklenmeye bilir , satın alınacaksa beş altı yaşının olması iyi olur . Ek bilgi olarak tohumdanda çoğalır ana gövdesini (uzayan dalından birini) toprağa gömerek ; oradan saçak atacaktır . sonra budayarak
köklü kısmını alabilirsiniz .
Wisteria
Sinensis türü ülkemizde olan türdür . Avrupa ve Akdeniz
kıyı ülkelerinde de vardır . Rusların
folkfor elbiselerin şapkaları aklıma geliyor , üzeri yelpaze gibi bir
kulaktan diğer kulağa kadar giden şapkalar . Öndeki taç yapraklar öne doğru iki elin
birleşmesi gibi arka taç yaprak ise yelpaze gibi fonda durmaktadır . Çok
güzel bir çiçek . Bir de Wisteria Floribunda
çesiti vardır bu çeşitte ise yine salkım gibidir sadece taç yapraklar
biraz kısa yuvarlak tomurcuktan gelmektedir , ama W.sinensis (çin mor salkımı) yassı ve düz bir tomurcuktan çıkar .
elimde bu modelin çiçek resmi olmadığından paylaşamiyorum. İnternet sitelerinde
bulabilirsiniz ama w . Sinensis kadar güzel değildir .
Taksonomi (Taxonomy) dalı ile uğraşan
yani : canlı organizmaların adlandırabilmek için hangi alem , bolum ,
sınıf , takım , familya , alt familya , cins ve tür den geldiğini inceleyen bir bioloji dalıdır . 20. yy da moleküler
bioloji'nin keşif edilmesi ile bir çok canlı türü eskiye nazaren daha doğru bir şekilde sınıflandırılmıstır .
Taksonomlar bur türleri dokuz on çeşite çıkarmışlardır , bunlardan
bazıları hibrittir (genetiğle oynanmış) .
Dünyada en ünlü biolojik snıflandırma
merkezlerinden ; NCBI Ulusal bioteknoloji bilgilendirme merkezi (national center for biotechnology
information ) ve ITIS taksonomi ve biolojik araştırma merkezi Integrad Taxonomic information sytem e göre
Bitki -20 li dereceye kadar dayanır . Son baharda yaprak döker kış boyunca uyur kışın bitmesi ile çiçeklenmeye başlar , yalnız "Mart geldi kazma kürek yaktırdı" olayı bitkinin çiçek açan tomurcuklarının soğuk almasını sağlar . Önerimiz güneş alan ve sert rüzgarları görmeyen bir yere ekilmeli .İç Anadolu ayazı bitkiyi etkileyebilir ya bitki kışın örtülmeli veya saksıya ekilmeli ve kışın kapalı bir yere konulmalı. Wisteria Macrostachya cinsi iç Anadolu'ya uygun olacağını düşünmekteyim , bu cins Haziran ayında çiçeklenir bu da diğer wisteria çeşitlerine göre çiçeklerini soğuğa karşı korumuş olur . .
Wisteria Brachybortrys, w. Brevidentata, w.
villosa , W.Venusta , W. Floribunda , W.Formosa , W. Japonica , W.
Frutescens gibi türlere ayrılmıştır .
Arama kelimeleri : Wisteria tree , wisteria lane , the wisteria , wisteria plant , wisteria vine , wisteria flower , blue wisteria , wisteria flowers , wisteria plants , wisteria purple , chinese wisteria , wisteria sinensis , wisteria house , japan wisteria , wisteria garden , wite wisteria , wisteria trees , japanese wisteria , growing wisteria , wisteria pruning , wisteria moon , prune wisteria ,
