Cüce Palmiye orijinal ismi Chamaerops
Humilis , Doum Pamlier , Dwarf Palm
Akdeniz'e özgün kısa boylu bir palmiye türüdür
. Ekonomiye katkısından çok süs bitkisi olarak yetiştirilir . Bir tek kökten birkaç gövde verir ve kök kısmında üreyerek çoğalır , bu tür bitkilere sespitöz yani bir kökten birkaç gövde bir arada büyüyen bitkilere denilir . Diğer
palmiyelerde bu şekilde değildir .
Cüce palmiyeyi normal palmiyeden nasıl ayırt
ederiz ? Sanırım bu soruya biraz gülümsemiş sinizdir . Boyunun küçük olaması topluca birçok gövdeden oluşması . İsmi Yunanca anlamı “yere atılmış palmiye” ; anlamındadır bu şekilde palmiye
görürseniz akılınıza Cüce palmiye
chamaerops gelsin .
Bu
palmiyeler her gövde ya dişidir yada erkek . Doğal ortamda boyları iki üç
metreyi geçmez ama botanikçiler altı yedi metreye kadar bu ağaçları üretiyorlar. Diğer palmiyelerde olduğu gibi gövdesi kerestelik odun olarak
kullanılmaz , bunlara yalancı gövdeli ağaçlar denir . (Palmiyeler , hindistancevizi ağaçları , muz ağaçlari [muz ağacın gövdesi iç içe sarılıp sıkıştırılmış yapraklarıdır], Strelizia nikolai , gezginci ağaç , yukka , ejder ağacı yalancı gövdeli ağaçlardır.)
Bazı kuzey
Afrika ülkelerinde , Fas ta mesela bu bitkiler mezarlıkların etrafına veya
türbelerin etrafına ekilir böylelikle küçük veya büyük baş hayvanların içeriye girişini engeller . Bir nevi çit görevi yaparak hem görsellik bakımında güzel görünür hemde mezarlıklarda hayvanların gezmesini engellemiş olur. Yaprakları bir metre çapına kadar büyüyebilir ve palmiyede olduğu gibi yelpaze
seklindedir. çiçekleri odunsu bir kabuğun içinde sapı ile birlikte
çelişerek otuz kırk cm kadar uzar ve
kabuktan patlayarak bir demet seklinde minik çiçekler çıkar . Farklı gövdelerde dişi veya erkek şeklinde sarımsıdır . Meyveleri salkım bir şekilde ,
küçük yuvarlak rengi kahverengi sarı karışımıdır. Etli kısımın içinde çekirdeği
bulunur ve yenilmez .
Doğal
ortamda büyüyen bu palmiye iki türü
vardır : Chamaerops humilis ve phoenix Theophrasti dır.Bu cüce Palmiyeler İspanya , Portekiz , İtalya , Güney Fransa , Kuzey Afrika ülkelerinde Cezayir ,
Tunus , Fas , Libya da görülür , Foeniks Teofrasti cüce palmiyesi ise
Yunanistan , Girit ve Türkiye de görünür . Bu ülkelerdeki adalarda çokça bulunur
ayrıca Akdeniz bitki örtüsü ( Maki ) araçlarındandır . Deniz
kenarında kumsalda yaşayabildiği gibi kayalık , erişilmesi zor dağlık arazide ve
yamaçlarda 1000-1200 metreler de de yasayabilir . Güneş alanları seven bu
palmiyeler – 10 C° ye kadar dayanır . üzeri karla kaplı da olsa bitki yaşamayı sürdürür ama yeşermeye devam etmesi +10c° den sonra olur. Bu bitki
çölleşme ve erozyona karsı kullanılabilecek bir bitkidir ve bazı ülkelerde
kullanılmaktadır. Sık ve çabuk çoğalma özelliğinden bulunduğu bölgeyi kaplar ve
geçit vermez . Doğal yangınlara karşı da dayanıklıdır , yandıktan sonra tekrar
filizlenerek canlanır .
Fransa'nın Cezayir istilası sırasında , Kuzey Cezayir’in sahil kısmı ve yamaçları bu ağaçlarla kaplı olduğundan geçemiyorlardı bu nedenden bir çoğunu ateşe vermiş olduğu ve bu şekilde Cezayir ‘in iç kesimlerine ilerlediği rivayet edilir …. Cüce palmiyenin ne kadar sık ve yoğun bir orman haline gelebildiğinin bir göstergesidir.
Cüce palmiyenin ekonomiye katkısı nedir ? : Bitki genelde süs amaçlı ve de bir bölgeyi
çevirmek amaçlı kullanılıyor . Ama yapraklarındaki lifler toplanarak , koltuk
içi , yastık içi , yer yatağı içi ve benzeri amaçlarda kullanılmaktadır. Ayrıca
süs eşyası , sepet , örme ip yapılabilir. Kuzey Afrika ülkelerinde bu amaçlarda
kullanılmaktadır . Yeni filizlenen beyaz (çiçek) tomurcukları çiğ veya
pişirilerek yenilmektedir , bir nevi beyaz lahana gibi . Tatsız olduğundan
çeşitli baharatlarla tuzlu veya şekerli yemeği yapılarak yenilir .
